Τα ποτάμια της Αθήνας έτσι όπως ήταν παλιά για να θυμηθούμε την παλιά Αθήνα
Advertisement
Της Ηρώς Κουνάδη
Έχει ποτάμι η Αθήνα; Απλή ερώτηση, σωστά; Δεν έχει, όμως, μία απλή απάντηση. Εξαρτάται από το ποιον ρωτάτε, τι θεωρείτε ποτάμι, και τι ορίζετε ως Αθήνα. Για να ξεκινήσουμε από το τέλος: Αθήνα είναι, ας πούμε, ο Δήμος Αθηναίων, ή περιλαμβάνει και όλα τα προάστια, από την Κηφισιά ως τον Πειραιά; Ποτάμι είναι, κατά τη γνώμη σας, κάτι που μοιάζει στον Σηκουάνα, ή μετρά και ο Ηριδανός, όπως φαίνεται μερικά μέτρα κάτω από την πλατεία στο Μοναστηράκι;
Αν είστε κάπως ευέλικτοι με τις αποδεκτές απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις, η Αθήνα έχει μια χαρά ποτάμια –τρία, για την ακρίβεια. Τον Ηριδανό, που βλέπετε να κελαρύζει κάτω από το Μοναστηράκι, τον Κηφισό, που κινείται παράλληλα με την Αθηνών-Λαμίας (την οποία οι παλαιότεροι παροικούντες τον Πειραιά αποκαλούν ακόμα «Το Ποτάμι») και τον Ιλισό, που μπορεί να μην τον βλέπετε πουθενά, κυλά όμως υπόγεια σε αρκετά σημεία της πόλης –κάτω από τη διασταύρωση της Μιχαλακοπούλου με τη Μεσογείων, για παράδειγμα.
Εκτός από τα ποτάμια, κάτω από την Αθήνα κυλούν περίπου 700 ρέματα, από τα οποία τα 70 φαίνονται σε διάφορα σημεία της πόλης. Ένα από τα πιο διάσημα παραδείγματα είναι ο Ποδονίφτης της Νέας Ιωνίας.
Περισσότερες λεπτομέρειες για τα ποτάμια της Αθήνας, όπως ήταν στην αρχαιότητα, έχει το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, εδώ.
Ο Ιλισός περνούσε μπροστά από το Ολυμπιείο (Έργο του 1833, από τον γερμανό ζωγράφο Johann Michael Wittmer)
Οι καταρράκτες του Ιλισού, Αθήνα 1801-1806. Έργο του βρετανού ζωγράφου Edward Dodwell. Τυπώθηκε στο Λονδίνο το 1821 
Η πηγή Καλλιρρόη, του Ιλισού, Αθήνα, 7 Μαρτίου 1891. Δεξιά ο Αμερικανός ποδηλάτης William Sachtleben. Φωτογράφος: Thomas Gaskell Allen Jr.
Η πηγή Καλλιρρόη και ο Ιλισός, όπως ήταν το 1844. Λιθογραφία από το αρχικό έργο του Harry John Johnson. Δημοσιεύτηκε στο «London Illustrated News» το 1863 
Ο Ιλισός το 1844. Έργο του βρετανού ζωγράφου Harry John Johnson
Η Ρωμαϊκή γέφυρα του Ιλισού και τα ερείπια του Παναθηναϊκού Σταδίου.Έργο του γάλλου αρχιτέκτονα και αρχαιολόγου Julien-David Le Roy | Από έκδοση του 1758
Η γέφυρα του Ιλισού στη θέση του σημερινού Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το 1938 Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ 
Το τρίτοξο γεφύρι που χτίστηκε πάνω από τον Ιλισό το 1874, δαπάνη Γεωργίου Αβέρωφ Αθήνα, 1896 
Το γεφύρι από διαφορετική γωνία λήψης, με το Πανόραμα Θων (που χτίστηκε το 1895 και κατεδαφίστηκε το 1921) στα αριστερά του. Αθήνα, 1906 
Ο Ιλισός στο ύψος του Καλλιμάρμαρου, περί το 1937. Ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ
Αθήνα, 11 Φεβρουαρίου 1937 | Η κάλυψη του Ιλισού
Το Μετς και ο Ιλισός, φωτογραφημένοι από τον λόφο του Αρδηττού, στις αρχές του 20ου αιώνα 
Η κοίτη του Ιλισού, το 1905. Φωτογράφος: Ναύαρχος Νικόλαος Κ. Μακκάς. Φωτογραφικό Αρχείο Ελιά 
Γεφυράκι του Ιλισού, στη σημερινή Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας 
Ο Ιλισός, όταν κυλούσε στη μέση της Καλλιρόης | Αθήνα, 1963.Φωτογράφος: Δημοσθένης Μπούκης
Το ρωμαϊκό υδραγωγείο του Αδριανού, πάνω από τον Ποδονίφτη, στη Φιλοθέη Léon Joubert, τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα. Σημερινή τοποθεσία: στο τέλος της Λεωφόρου Καποδιστρίου, μεταξύ Καλογρέζας, Περισσού και Νέας Ιωνίας.
Ο Ηριδανός περνά δίπλα από τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο. Αθήνα 1832. Έργο του σκωτσέζου ζωγράφου Hugh William «Grecian» Williams 
Ο Ηριδανός σήμερα κυλά στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού
Κι εδώ, από μια άλλη οπτική γωνία 
Ο Κηφισός και η Γέφυρα στο προάστιο Κολοκυνθού | Αθήνα, 1904 
Ο Κηφισός των αρχών του αιώνα
Και πάλι ο Κηφισός 
Η πηγή Κεφαλάρι του Κηφισού, που έδωσε το όνομά της στη γνωστή γειτονιά της Κηφισιάς
Ο Κηφισός στο σημείο που σήμερα αποκαλούμε Τρεις Γέφυρες (και τότε είχε όντως τρεις γέφυρες). Αθήνα 1927. Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ 
Ο Κηφισός φωτογραφημένος κάτω από την εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας.Αθήνα, 26 Απριλίου 2009 
Περισσότερες φωτογραφίες και ενδιαφέρουσες ιστορίες από τα ποτάμια της Αθήνας όπως ήταν, θα βρείτε στην εκπληκτική σελίδα Η Αθήνα Μέσα στο Χρόνο και ό,τι απομένει από τα αθηναϊκά ποτάμια στο Facebook Group Τα Ποτάμια της Αθήνας.
κείμενο: in2life
Advertisement
